Xơ phổi là gì? Bệnh có chết không, nên ăn gì và cách điều trị

Xơ phổi gây sẹo hóa dần dần các mô phổi làm hạn chế khả năng hít thở của người bệnh, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Nếu không chữa trị sớm thậm chí dẫn đến suy hô hấp, gây tử vong ở người bệnh. Vậy xơ phổi là gì? Bệnh có chết không, cách điều trị như thế nào, nên ăn gì, kiêng gì để ngăn ngừa bệnh tiến triển?

Xơ phổi là gì?

Xơ phổi là bệnh phổi mãn tính xảy ra khi các mô ở sâu bên trong phổi bị tổn thương, dày lên và cứng hơn do bị mất tính co giãn, tạo thành sẹo.

Bệnh được chia thành 3 loại, gồm:

• Xơ phổi thứ phát: Tổn thương sau khi bị lao phổi, bệnh phổi, viêm phổi hoặc nhồi máu phổi.
• Xơ phổi khu trú: Do hít phải hóa chất độc hại, chất kích thích như silica, bụi than…
• Bệnh phổi mô kẽ lan tỏa hay xơ phổi vô căn, viêm phế năng dị ứng ngoại lai.

Nguyên nhân gây xơ phổi

Bệnh xơ phổi do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có:

• Bức xạ: Người đang phải xạ trị để chữa ung thư
• Dùng thuốc: Nhiều loại thuốc ảnh hưởng đến phổi như thuốc hóa trị, thuốc tâm thần, thuốc trị rối loạn nhịp tim.
• Làm việc trong môi trường độc hại phải tiếp xúc với sợi amiăng, bụi silic, phơi nhiễm kéo dài với mía đường, bụi ngũ cốc…
• Hút thuốc lá, thuốc lào thường xuyên hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá trong thời gian dài.
• Di truyền
• Độ tuổi từ 50 – 70 tuổi có nguy cơ bị xơ phổi cao hơn lứa tuổi khác
• Người bị trào ngược dạ dày cũng có nguy cơ mắc bệnh xơ phổi

Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, bệnh xơ phổi tự phát không rõ nguyên nhân.

Triệu chứng xơ phổi

Dấu hiệu triệu chứng của xơ phổi có thể xuất hiện âm ỉ, tiến triển từ từ. Tuy nhiên, triệu chứng bệnh có thể bùng phát cấp tính rồi thuyên giảm hoặc tái phát rồi thuyên giảm liên tục nhiều lần. Các biểu hiện chung của người bệnh xơ phổi:

• Đau tức ngực
• Khó thở, thở mệt
• Mệt mỏi
• Ho kéo dài, ho ra máu
• Nghe phổi có tiếng ran nổ nhỏ hạt cuối mỗi khi bệnh nhân hít vào
• Ngón tay dùi trống và bị tím tái

>> TÌM HIỂU: Các dấu hiệu bệnh phổi điển hình dễ nhận biết nhất

Biến chứng xơ phổi

Các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi mắc bệnh xơ phổi gồm:

• Oxy máu thấp: Phá vỡ hoạt động của cơ thể, đe dọa tính mạng người bệnh.
• Suy tim phải: Xảy ra khi tâm thất phải bơm mạnh hơn bình thường để di chuyển máu qua động mạch phổi đang bị tắc nghẽn.
• Tăng áp động mạch phổi: Cực kỳ nghiêm trọng, bệnh tiến triển từ từ trở nên tồi tệ, sau cùng gây tử vong.
• Suy hô hấp: Xảy ra ở giai đoạn cuối của xơ phổi, mức oxy trong máu giảm thấp gây rối loạn nhịp tim, bất tỉnh.

Xét nghiệm chẩn đoán xơ phổi

Việc chẩn đoán bệnh xơ phổi vô cùng khó khăn. Sự khác biệt xơ phổi không tự phát và tự phát không rõ ràng, dễ nhầm lẫn. Ngoài ra hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính COPD, suy tim cũng rất dễ gây nhầm lẫn. Do đó, để chẩn đoán xác định thì các bác sĩ cần phải xem xét kỹ lưỡng, yêu cầu người bệnh thực hiện các xét nghiệm sau:

• Chụp X quang: Hiển thị mô sẹo điển hình của xơ phổi. Tuy nhiên, một vài trường hợp X-quang ngực bình thường, cần phải được thử nghiệm thêm để làm rõ nguyên nhân khó thở.
• Chụp cắt lớp vi tính độ phân giải cao (HRCT): Hình ảnh chi tiết và sắc nét hơn so với chụp CT scan thông thường và hình ảnh X-quang.
• Xét nghiệm chức năng phổi: Xác định chức năng phổi làm việc có gì bất thường không. Đánh giá không khí phổi có thể giữ, di chuyển nhanh vào và ra khỏi phổi.
• Đo oxy: Theo dõi quá trình bệnh, đôi khi có thể cho kết quả chính xác hơn chụp X-quang.
• Thử nghiệm gắng sức: Theo dõi chức năng phổi khi đang hoạt động trên máy chạy bộ, xe đạp.

Có thể chẩn đoán xác định xơ phổi bằng kiểm tra sinh thiết một lượng nhỏ mô phổi trong phòng thí nghiệm. Mẫu mô thu được bằng cách:

• Rửa phế quản
• Nội soi phế quản (sinh thiết)
• Phẫu thuật sinh thiết

Những thắc mắc về bệnh xơ phổi thường gặp

Rất nhiều thắc mắc về xơ phổi, trong đó phổ biến nhất gồm:

Xơ phổi có lây không?

Đây là căn bệnh không lây nhiễm. Tuy nhiên, trong trường hợp nguyên nhân gây xơ phổi do lao phổi thì bệnh có khả năng lây từ người sang người rất cao. Vì thế, cần phải tìm hiểu bệnh án, trao đổi với bác sĩ điều trị về tình trạng bệnh để biết được nguyên nhân do đâu. Nếu do lao phổi thì cần có các biện pháp cách ly an toàn cho thành viên gia đình, người xung quanh.

Bệnh xơ phổi có nguy hiểm không?

Xơ phổi là bệnh cực kỳ nguy hiểm, mức độ nguy hiểm tỉ lệ thuận với bệnh đang ở giai đoạn nào. Phát hiện bệnh càng sớm thì cơ hội phục hồi càng cao, không ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nhiều. Ngược lại, nếu phát hiện muộn, điều trị không đúng cách, mô sẹo tăng, khó thở trầm trọng. Nguy hiểm hơn cả là bệnh gây ra biến chứng: Thiếu oxy máu, suy thận mạn, tâm phế mạn, suy hô hấp.

Bệnh nhân xơ phổi gần như không làm được gì do thể trạng vô cùng yếu. Chỉ cần mang nặng, chạy nhanh một chút là khó thở kéo đến, phải nhập viện bất cứ lúc nào.

Như vậy, có thể khẳng định lại, bệnh xơ phổi rất nguy hiểm, cần được phát hiện sớm, chữa trị kịp thời và đúng cách.

Bệnh xơ phổi có chết không?

Xơ phổi là bệnh cực kỳ nguy hiểm, không được phát hiện sớm, điều trị đúng, kịp thời rất dễ cướp đi tính mạng người bệnh. Như vậy, những người mắc bệnh xơ phổi có nguy cơ tử vong rất cao, cần phải hết sức chú ý.

Xơ phổi có chữa được không?

Hiện chưa có phương pháp nào điều trị được khỏi triệt để bệnh xơ phổi. Việc điều trị chỉ phòng ngừa tình trạng thiếu oxy, chậm quá trình hình thành sẹo phổi.

Những loại thuốc được dùng để chữa xơ phổi: Thuốc corticosteroid, ức chế miễn dịch. Oxy liệu pháp, cấy ghép phổi cho các trường hợp nặng.

Phục hồi chức năng phổi: Chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập khoa học, bỏ hút thuốc lá…

Cách điều trị xơ phổi hiệu quả nhất

Điều trị xơ phổi có tác dụng ngăn chặn sự hình thành sẹo phổi mới, không có tác dụng triệt để, những phương pháp được sử dụng gồm:

Thuốc Tây

Bệnh xơ phổi ảnh hưởng trần trọng đến đường thở, sử dụng thuốc Tây là cần thiết. Các loại thuốc được sử dụng phổ biến như Cyclosporin, methotrexate và prednisone.

Oxy liệu pháp

Bệnh nhân xơ phổi gặp rất nhiều khó khăn trong hít thở oxy. Oxy liệu pháp tạm thời giúp người bệnh vượt qua. Phương pháp này thường được sử dụng trong trường hợp nặng.

Phục hồi chức năng phổi

Cần có chế độ ăn uống, luyện tập, nghỉ ngơi khoa học, hít thở nhẹ nhàng.

Kết hợp với các bài thuốc Đông Y uy tín chẳng hạn như Cao Bổ Phế Tâm Minh Đường. Các bài thuốc này không cho hiệu quả trị bệnh tức thì nhưng về lâu dài lại vô cùng tốt cho phục hồi chức năng phổi.

Cấy ghép phổi

Lựa chọn cuối cùng cho người trẻ tuổi bị xơ phổi trầm trọng, sử dụng thuốc không có tác dụng. Để có thể cấy ghép phổi thì bệnh nhân phải có sức khỏe đầy đủ, bỏ hút thuốc lá, rượu bia.

Hiện nay, phẫu thuật cấy ghép phổi mang lại hiệu quả trị xơ phổi. Tuy nhiên, biện pháp này có rất nhiều nguy cơ, biến chứng. Bên cạnh đó chỉ áp dụng được cho một số ít người bệnh.

Như vậy, có thể nói chưa có phương pháp điều trị bệnh xơ phổi hoàn toàn mà các biện pháp chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Phương pháp hỗ trợ chữa trị xơ phổi

• Tiêm phòng cúm, vacxin phế cầu khuẩn
• Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào, rượu bia
• Tránh hít phải khói bụi, nhiễm các hóa chất độc hại
• Ngừng sử dụng những loại thuốc có liên quan hoặc chính là nguồn gốc gây xơ phổi
• Chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập khoa học, điều độ
• Thực hiện những bài tập phục hồi chức năng hô hấp

Bệnh xơ phổi nên ăn gì?

Để quá trình điều trị bệnh hiệu quả hơn, người bệnh xơ phổi nên ăn gì?

Rau, hoa quả

Rau và hoa quả tươi là nguồn cung cấp chất chống oxy dồi dào. Đây là chất giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, hỗ trợ điều trị và phục hồi sau nhiễm trùng, bệnh tật. Đồng thời, cải thiện các triệu chứng dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản, một nguyên nhân gây bệnh.

Loại rau quả và trái cây giàu chất chống oxy hóa như: Rau lá xanh, bắp cải, bông cải xanh, cà rốt, ớt chuông, bí, quả mọng, kiwi, anh đào, dưa đỏ.

Các loại hạt

Bệnh nhân xơ phổi thường chán ăn, sút cân, trong khi đó các loại hạt rất giàu chất dinh dưỡng, năng lượng. Do đó, bị xơ phổi nên ăn các loại hạt có hàm lượng calo cao để duy trì được cân nặng.

Các loại hạt như óc chó, hạt lanh còn cung cấp chất béo omega 3 có đặc tính chống viêm, thúc đẩy chức năng hoạt động tích cực của não bộ.

Sản phẩm từ sữa

Sữa chua, sữa, pho mát… là các sản phẩm từ sữa cung cấp hàm lượng lớn canxi, protein, vitamin D.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, bệnh nhân xơ phổi nên ăn ít chất béo bão hòa, cholesterol. Vì thế, nên lựa chọn sản phẩm được chế biến từ sữa tách béo thay vì sản phẩm được làm từ sữa nguyên chất.

Nếu gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm từ sữa động vật thì có thể chuyển sang đậu nành, thực phẩm có hàm lượng canxi, protein, calo tương đương.

Ngũ cốc nguyên hạt

Các loại thức ăn giàu carbohydrate cung cấp glucose, nguồn năng lượng chính của cơ thể. Tuy nhiên, đồ ăn tinh chế như bánh kẹo, bánh mì trắng giàu glucose nhưng có thể gây rối loạn năng lượng, lượng đường trong máu. Chúng cũng chứa ít chất xơ, chất dinh dưỡng so với ngũ cốc nguyên hạt. Do vậy, người bệnh xơ phổi nên ăn thực phẩm được chế biến hoàn toàn từ ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo nâu…

Cách phòng ngừa bệnh xơ phổi

Là bệnh nguy hiểm, không có biện pháp điều trị triệt để nên cần phải tích cực phòng ngừa.

• Chữa khỏi hoàn toàn các bệnh: Viêm gan siêu vi C, hội chứng suy giảm miễn dịch, xơ cứng bì, viêm khớp dạng thấp, bệnh lupus ban đỏ hệ thống
• Tiêm phòng cúm, vacxin phế cầu khuẩn
• Cần mặc đồ bảo hộ, đeo khẩu trang chống độc đối với người lao động đặc thù phải làm việc trong môi trường hóa chất độc hại, nhiều bụi bẩn.
• Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào, không bia rượu, dùng các chất kích thích
• Phòng ngừa bệnh phổi do nhiễm khuẩn khác như lao phổi, viêm phổi, nấm phổi

Các thông tin về bệnh xơ phổi trên đây đã giải đáp xơ phổi là bệnh gì, nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị, phòng ngừa bệnh như thế nào. Đồng thời giải đáp các thắc mắc về xơ phổi như có nguy hiểm không, có chết không, có lây không, nên ăn gì… Mong rằng chia sẻ này hữu ích giúp bạn đọc trong việc chữa trị và phòng ngừa bệnh, bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

>> XEM NGAY: Phù phổi cấp là gì? Phác đồ điều trị và chăm sóc phù phổi cấp Bộ Y tế